کسانی که به فکر کسب درآمد از طریق خرید و فروش ارزهای دیجیتال هستند، باید با اصطلاحات مختلف آن به خوبی آشنا باشند. چون دنیای ارز دیجیتال دنیایی گسترده است که خوب عمل کردن در آن به آگاهی بالایی نیاز دارد.
یکی از اصطلاحاتی که میخواهیم در این مطلب به توضیح و بررسی آن بپردازیم، بلاک چین (Blockchain) است. برای همین در ادامه همراه ما باشید تا با چیستی این فناوری و کاربرد آن آشنا شوید.
بلاک چین در دنیای دیجیتال چه معنا و مفهومی دارد؟
بلاک چین چیست و چگونه کار میکند؟
برای آنکه با مفهوم Blockchain آشنا شوید، بهتر است که ابتدا سیستمهای سنتی را در نظر بگیرید. همانطور که میدانید در سیستمهای سنتی اطلاعات فردی و مالی اشخاص در فضایی مثل سرور مرکزی و یا اکسل ذخیره میشود.
طبیعتا دسترسی به دادهها آسان بوده و حتی امکان ایجاد تغییر در آنها نیز وجود دارد. از هر کسی که بپرسید به شما میگوید که این موضوع نوعی نقطه ضعف بوده و باید راهکارهای ایمنتری را برای ذخیره دادهها و تراکنشها اعمال کرد.
ساز و کار بلاک چین دقیقا مقابل سیستمهای سنتی است و میتوان گفت که نسبت به آن از امنیت بالاتری برخوردار است. چرا که بلاک چین نوعی فناوری است که امکان ثبت دیجیتالی را فراهم کرده و به این واسطه میتوان جلوی ایجاد تغییر در اطلاعات را تا حدود زیادی گرفت و یا حتی کاملا مانع آن شد.
حال که متوجه تفاوت میان بلاک چین و سیستمهای سنتی شدید، زمان آن رسیده که به مفهوم و عملکرد آن بپردازیم. برای این کار لازم است بلاک چین را به عنوان یک دفتر کل عمومی تصور کنید که از رایانههای مختلفی تشکیل شده و اطلاعات در هر رایانه به صورت رمزنگاری شده ذخیره شده است.
اگرچه که کلیه اعضای یک شبکه قادر به تماشای اطلاعات ذخیره شده هستند، اما مسئلهای که باعث ایجاد امنیت و اعتماد در انجام معاملات آنلاین شده است، عدم امکان تغییر یا حذف اطلاعات بخاطر قابلیت رمزنگاری است که در بلاک چین ذخیره میشود و امکان هک اطلاعاتی را از بین میبرد.
همچنین وجود واسطه دیگر در معاملات ارزی معنا نداشته و همین موضوع به معنای کاهش تراکنشهای مالی است.
اگر بخواهیم توضیح شفافتری از مفهوم بلاک چین ارائه دهیم، باید به بررسی لغوی آن بپردازیم. همانطور که مشخص است کلمه بلاک چین از دو بخش Block و chainیا همان زنجیره تشکیل شده است.
بلاکها درواقع محل ذخیره سازی اطلاعات بوده و اتصال آنها به واسطه رمزنگاریهای اعمال شده صورت میگیرد که در نهایت شاهد تشکیل زنجیرهای از بلاکها خواهیم بود. اگرچه که اطلاعات بلاکها قابل رویت هستند، اما امکان تغییر آنها وجود ندارد.
نحوه عملکرد بلاک چین هنگام اضافه شدن بلاک جدید
هر بلاک برای آنکه به بلاک چین اضافه شود، باید 4 مرحله را پشت سر بگذارد که به ترتیب شامل:
- ثبت تراکنش
- بررسی و تایید نهایی تراکنش
- اتصال و ثبت تراکنش در بلاک جدید
- پیوستن بلاک جدید به شبکه بلاک چین
گفتیم که در بلاک چین هر بلاک به کمک رمزنگاری ایمن و غیرقابل تغییر میشود. به این رمزگذاری کد هش(Hash Code) میگویند که باعث میشود هر بلاک از طریق آن منحصر به فرد شود.
همچنین باید در نظر داشت که ساخت کد هش کاملا وابسته به اطلاعات بلاک قبلی است و دقیقا همین موضوع دستکاری اطلاعات را دشوار میکند. چون برای تغییر اطلاعات یک بلاک ناچارا کد هش سایر بلاکها نیز باید تغییر کند که کاری نشدنی است.
نتیجه این عمر زنجیرهوار وصل شدن اطلاعات به یکدیگر در شبکه بلاک چین است که امنیت را به دنبال دارد.
مزایای بلاک چین
دقت و سرعت بالا در انجام تراکنشها با حفظ امنیت کافی
حالا که با مفهوم Blockchain آشنا شدید، بهتر است که نگاهی به مزایای آن هم داشته باشید.
- افزایش دقت به دلیل خودکار انجام شدن امور
از آنجایی که در بلاک چین هیچ فرآیندی به صورت دستی و سنتی انجام نمیشود، امکان بروز خطا از بین میرود و میتوانیم از بابت دقیق و درست ثبت شدن اطلاعات اطمینان خاطر داشته باشیم. چرا که در تایید تراکنشها هزاران رایانه دخیل هستند که کارهای لازم را انجام میدهند.
ممکن است برایتان سوال پیش بیاید که یعنی سیستم رایانه هرگز و تحت هیچ شرایطی دچار خطای محاسباتی نمیشود و میتوان از بابت آن اطمینان 100 درصدی داشت؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم که قطعا هیچ چیز به صورت مطلق وجود نداشته و حتی رایانه هم میتواند در شرایطی دچار خطا شود.
اما خوشبختانه حتی اگر رایانه در انجام محاسبات مربوط به تراکنشها دچار اشتباه شود، تنها همان یک نسخهای که دچار خطا شده در بلاک چین به مشکل بر میخورد و شبکه آن را برطرف میکند.
- کاهش هزینههای اضافی
همانطور که کمی قبلتر به آن اشاره کردیم، در بلاک چین برخلاف تراکنشهای بانکی یا انجام برخی از امورات در دفتر اسناد رسمی نیازی به وجود واسطه یا همان شخص ثالث نیست. بنابراین در بلاک چین مفهومی تحت عنوان هزینههای شخص ثالث وجود نداشته و در نتیجه هزینههای اضافی این چنینی وجود نخواهد داشت.
- عدم امکان ایجاد تغییر در اطلاعات ذخیره شده
هر اطلاعاتی که در بلاک چین ذخیره شود، چندین نسخه از آن بین کلیه رایانههایی که در شبکه وجود دارند پخش شده و امکان دسترسی برای دستکاری را مشکل میکند.
- یک فضای امن به عنوان بانک دیجیتال و قابل دسترس برای مردم در سراسر جهان
شاید باورش برایتان سخت باشد، اما هنوز هم نقاطی از جهان وجود دارد که خدمات بانکی در آنجا ارائه نمیشود. جایی که هنوز پول نقد پایه معاملات مردم است و سرمایه گذاری در حسابهای بانکی معنایی ندارد.
در چنین شرایطی این دسته از افراد به جبران دسترسی نداشتن به خدمات بانکی به راحتی میتوانند از بلاک چین و معامله ارزهای دیجیتال بهره ببرند. به عبارتی دسترسی و امکان استفاده از بلاک چین برای همه مردم حتی آنهایی که در مناطق محروم زندگی میکنند هم وجود دارد.
- سرعت بالای انجام تراکنشها
در بلاک چین دیگر لازم نیست همانند سیستم بانکداری سنتی زمان زیادی را برای انتقال مبالغ بزرگ صرف کنید
انجام تراکنش در بلاک چین در مقایسه با بانکها سریعتر است. گاهی برای انتقال مبلغی مشخص از یک حساب به یک حساب بانکی دیگر ممکن است بسته به نوع واریز و روزهای کاری مدتی طول بکشد. در حالی که در بلاک چین چنین مشکلی وجود نداشته و تراکنشها در هر روز هفته حداکثر طی چند دقیقه انجام میشوند.
در نظر داشته باشید از آنجایی که هیچ چیز به طور مطلق خوب یا بد نیست، بلاک چین هم از این قاعده کلی مستثنی نبوده و در کنار مزایای قابل توجه خود دارای معایبی نیز هست که عبارتند از:
- وجود سابقه استفاده از بلاک چین در فعالیتهای غیرقانونی
- وجود محدودیت در ذخیره اطلاعات
- پایین بودن نرخ TPS (تراکنش در ثانیه)
- بالا بودن هزینه راه اندازی برخی از بلاک چینها
کلام آخر
در این مطلب سعی کردیم شما را با مفهوم بلاک چین آشنا کنیم. با توجه به آنچه گفته شد دانستیم که بلاک چین همچون یک گاوصندوق مجازی است که اطلاعات را به کمک رمزگذاری با بالاترین امنیت ذخیره کرده و اجازه دسترسی به آنها برای ایجاد تغییرات یا کارهای دیگر را نمیدهد.
از آنجایی که طی چند سال اخیر خرید و فروش ارزهای دیجیتال طرفداران زیادی پیدا کرده است، خوب است که با مفاهیم مختلف آن آشنایی داشته باشیم تا کاربرد هر یک را بهتر درک کرده و نحوه کار با این بازار را سریعتر و راحتتر یاد بگیریم.
بلاک چین یکی از آن مفاهیمی بود که هر کس قبل از ورود به بازارهای ارز دیجیتال و شروع فعالیت خود باید نسبت به آن شناخت و آگاهی داشته باشد.
بدون دیدگاه